Vlinders van mijnsteenbergen.


In Zuid-Limburg liggen nog enkele opvallende resten van de steenkolenmijnbouw in de vorm van de afvalbergen voor het steenafval. Opvallend is het voorkomen van een aantal vlinders op de mijnsteenbergen. Deze opvallend hoge punten in het landschap worden door de Koninginnepage (Papilio machaon) graag gebruikt voor het zogenaamde “Hilltopping”. Dit houdt in dat de mannetjes naar de top van een heuvel vliegen en daar een klein territorium bezetten. Paringswillige vrouwtjes vliegen dan ook naar de heuveltop en ontmoeten daar de mannetjes. Dit opvallende gedrag wordt gedaan omdat de dieren slechts in geringe dichtheden leven waardoor het normaliter moeilijk zou zijn om een partner te vinden. Dit is onder meer bekend van de steenberg van de Wilhelmina en de steenberg op de Koumen.
Op en rondom de steenberg van de ON te Heksenberg bevindt zich bovendien een populatie van de zeldzame Spaanse vlag (Euplagia quadripunctaria). Deze dagactieve nachtvlinder heeft behoefte aan het op korte afstand naast elkaar voorkomen van twee totaal verschillende biotopen, koele, vochtige en schaduwrijke biotopen voor de rupsen en warme, droge en zonnige biotopen waar de vlinders vliegen. Op de steenberg van de Hendrik is deze zeldzame combinatie voorhanden, langs de ene flank van de steenberg groeien bossen en aan de andere kant ligt een zonnige, bloemrijke helling. In de zomer van 2006 werden op de steenberg Heksenberg op één dag minstens 25 Spaanse vlaggen geteld (Prick, 2008).
Een bijzondere vondst was op 4 november 2006 toen een Prachtbeer (Uthetheisa pulchella) op de steenberg van de Hendrik werd gezien. Deze zeldzame trekvlinder uit Zuid-Europa werd in dat jaar op vijf plekken in Nederland gezien, waaronder tweemaal in Zuid-Limburg (Prick, 2008). Het is een prachtige, kleurrijke vlinder met een witte basiskleur met daarop roze en zwarte vlekken.